Wat is tijd?
Een eenvoudig antwoord is:
de titel van een boekje, dat uitgegeven werd door Rotterdamse Kunststichting Uitgeverij in 1983 naar aanleiding van een tentoonstelling in het Lijnbaancentrum onder de titel "Wat is Tijd?"

Dit is wel heel kort door de bocht. Maar de mens heeft altijd wel een beetje begrip van tijd gehad. Al is het maar de afwisseling van dag en nacht. Het zou best wel eens kunnen zijn dat de dag de eerste meeteenheid is geweest. En daarna volgden dan de maand, de seizoenen, de jaren, de eeuwen, de uren, de minuten. Het is de vraag of de pre-historische mens veel verder kwam dan gisteren of morgen. Een boeiend pagina hierover is op het web te vinden via deze link.

Op deze site zal voorlopig worden stilgestaan bij:

• Kalendertijd of de indeling van de tijd in dagen, maanden en jaren.
  Er was eens een tijd, waarin de mens ontdekte dan de tijdsduur van volle maan tot volle maan ongeveer 30 dagen duurt. In feite een beetje minder. De gemiddelde duur van deze periode is 29,53059 dagen en varieert van 29,18 tot 29,93 dagen.
  Ongeveer 12 manen vullen een periode, waarin de seizoenen zich herhalen. We noemen deze periode een jaar. Het duurt in feite een beetje langer. De 12 manen duren 354,36708 dagen en de periode van de seizoenen duurt 365,24219 dagen. Deze getallen zijn ten alle tijde en nog steeds een bron van discussie over kalenders, schrikkeldagen, enzovoort. Als een jaar 'gewoon' 360 dagen precies en een maand 30 dagen precies geduurd had, dan zou dit deel van de site waarschijnlijk nooit geschreven zijn.
• Zonnewijzer of via de stand van zon, maan en sterren vast stellen hoe laat het is.De zon komt dagelijks ongeveer op dezelfde plaats op, gaat hoog door het midden en gaat weer onder precies aan de andere kant als de opkomst. En de maan doet dat ook maar niet tegelijk met de zon. De sterren aan de nachthemel staan elke dag een beetje verder. Vele eeuwen lang is dit de basis geweest van de verdeling van de dag in uren, die gemeten konden worden met de stand van de zon. In het begin niet met zonnewijzers zoals wij die nu kennen. De stand van de zon in de richting van de rivier noemen we het vierde uur en als de zon achter een rots verdwijnt noemen we het vijfde uur.
  Andere voorbeelden van zonnewijzers zijn Stonehenge, Egyptische piramiden met gangen, waardoor bepaalde sterren op bepaalde dagen en tijden zichtbaar waren.
• Kloktijd. Het is niet altijd om middernacht 0:00 uur geweest. De dag van 24 uur betaat wel al lang. De uren waren niet altijd even lang. Soms werd de periode tussen zonsopgang en ondergang in 12 uren gedeeld, en zo ook de nachtperiode. Midwinter duurde de uren overdag minder dan 40 van onze huidige minuten en midzomer kwam er aan een uur nauwelijks een eind. 80 minuten. Wel duurden de minuten ook langer, zodat een uur altijd 60 minuten bleef. De uitvinding van het slingeruurwerk door Huygens bracht een grote verandering.
• Klok met de wijzers op een twaalfurenklok.De toepassing van het echappement kon de tijd veel beter reguleren. In de 13e eeuw kende men het gebruik van een foliot. De uitvinding van het slingeruurwerk, waarbij de constante slingerduur van een slinger onder invloed van de zwaartekracht toegepast kon worden effende de weg voor de klok als tijdmeetinstrument.

Op deze site zal een astronomisch uurwerk ontwikkeld worden, waarbij allerlei facetten van bovenstaande aan de orde zullen komen. Inmiddels zijn er al enkele onderdelen ontwikkeld, maar de ontwikkeling van andere klokken zal verdergaan.

Links naar enkele pagina's waar wat probeersels staan om klokken te maken.

• Klok van www.w3schools.com, waar veel begonnen is.
• De vier klokjes met
  • De tijd volgens de computerklok. In veel gevallen zal dit de plaatselijke wettelijke tijd zijn.
  • De zonnetijd. Op dit klokje is de zonnetijd in Nieuwkoop aangegeven. Hierbij is het 12:00 op het moment dat de zon in het zuiden staat.
  • De sterrentijd. Deze is gelijk aan de zonnetijd, als de zon in het lentepunt staat.
  • De ecliptische of zodiakale tijd. Deze geeft aan in welke graad van de dierenriem de zon staat. Het doorlopen van een graad duurt gemiddeld wat langer dan 24 uur. Er zijn maar 360 graden en er zijn 365,2522 dagen in een jaarlijkse omloop van de zon.
• Republikeinse kalenderklok Hierop staan de gegevens van de klok en kalender, als de republikeinse kalender van de Franse revolutie de standaard voor de wereld geworden was.
• Twee Gregoriaanse kalenderklokken met de liturgische kleur van de dag. De ene is volgens de gegevens van het concilie van Trente. Deze klok is in gebruik geweest van de 16e tot halverwege de 20e eeuw. Bij het tweede vaticaans concilie zijn de liturgische kleuren veranderd, doordat er nogal wat wijzigingen in de feestdagen werden aangebracht.
• Klok met zonnetijd en horlogetijd in Nieuwkoop. Vergelijk in de loop van enkele dagen, hoe het verschil verandert.
• Klok voor Paul.
• Kalendergetallen. Met de waarden van epacta, zondagsletters en dergelijke.
• En niet te vergeten een aantal links naar sites met allerlei wetenswaardigheden over tijd en kalenders.